Jij bepaalt niet hoe ik me voel

Begrijpend communiceren (2)

Heb ik eindelijk een beetje leren ‘voelen’, kom ik er achter dat ik mezelf – tenminste voor een deel - voor de gek heb gehouden. Er zijn namelijk echte en quasi- of pseudogevoelens, zo mag ik nu ontdekken.

Echte gevoelens zijn bijvoorbeeld ‘de vier B’s: bang, blij, boos bedroefd, maar ook: gefrustreerd, machteloos, gekwetst, eenzaam, etc. Quasi-gevoelens hebben een oordeel of een interpretatie in zich en worden vaak – als je ze uit – gehoord als een aanklacht, verwijt of beschuldiging (wat je niet in een diepere verbinding brengt, terwijl je dat juist wel wilt en nodig hebt). Bijvoorbeeld: Ik voel me afgewezen omdat jij… Ik voel me eenzaam omdat iedereen..

Als ik zeg: Ik voel me afgewezen omdat zij weigert op mijn hond te passen, leg ik iets op het bordje van de ander. Het kan zijn dat de ander zijn of haar grenzen wil bewaken (of welke andere reden ook heeft), maar dat het niks met mij persoonlijk te maken heeft. Als ik een weekendje weg wil ben ik verantwoordelijk om oppas voor mijn hond te zoeken. Misschien voel ik me wel teleurgesteld en verdrietig omdat ik hoopte dat die ander in mijn behoefte zou willen voorzien. Dat zijn dan de onderliggende echte gevoelens.

Bij de zin ‘Ik voel me in de zeik gezet omdat jij me belachelijk maakte in de groep’ kan het echte gevoel zijn: Ik voel me gekwetst, boos en ook verdrietig omdat ik behoefte heb aan veiligheid, betrouwbaarheid en respect.

Ik kan dus heel gemakkelijk in de valkuil trappen de ander verantwoordelijkheid te geven voor mijn gevoel, maar zo werkt het niet. Voor mij was dit echt heel ontdekkend om dat inzicht te krijgen en het zal best nog even duren voordat ik deze gedachtepatronen herken en er anders mee kan omgaan.

Waar het ten diepste om gaat is dat we onze eigen behoeften leren kennen. Als deze namelijk wel of niet vervuld worden, bepalen zij wat ik voel. Denk ook aan de vijf talen van liefde. Als ik er behoefte aan heb om veel tijd met mijn partner door te brengen, maar hij heeft het te druk en onze plannetjes kunnen niet doorgaan, kan ik zeggen: ik voel me niet gezien, omdat jij… Wat er werkelijk aan de hand is, is dat ik me eenzaam en verdrietig voel, omdat mijn behoeften niet vervuld worden.

Als ik denk: ‘Ik voel me ondergewaardeerd (door jou) omdat ik de hele tuin netjes heb gemaakt, maar jij zegt er niets van’, dan kan het zijn dat het mijn behoefte is om erkenning en waardering te krijgen. Als die behoeften niet vervuld worden, maakt dát dat ik me verdrietig en boos voel.

Wow.. hier ben ik nog wel even op aan het herkauwen. Maar ik weet: ik ben vrij om te denken, te voelen en te vinden wat ik zelf denk en vind en voel, maar ik ben er ook verantwoordelijk voor. Dus, ik wil het leren!

Wordt vervolgd. Zie ook de eerdere blogs hierover: vaderhartbuitenwoel.nl/blog